สถานการณ์ปัญหาทางการศึกษาของประเทศไทย -- ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการศึกษาทางเลือก -- การศึกษาทางเลือกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานในประเทศไทย -- อุดมศึกษาทางเลือก และการศึกษาทางเลือกเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตในประเทศไทย -- จุดเด่นในเชิงนวัตกรรมและองค์ความรู้ของการศึกษาทางเลือกของประเทศไทย -- กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาทางเลือกในประเทศไทย -- การจัดสรรเงินอุดหนุนและสิทธิประโยชน์ในการสนับสนุนการศึกษาทางเลือกในประเทศไทย -- การออกแบบแผนการเรียนรู้และการประเมินการเรียนรู้ที่สะท้อนความหลากหลายของศักยภาพผู้เรียนรายบุคคล -- ตัวอย่างแนวทางการจัดการศึกษาทางเลือกสำหรับกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ: กรณีเด็กและเยาวชนในกระบวนการยุติธรรม -- บทวิเคราะห์: การส่งเสริมให้การศึกษาทางเลือกพัฒนาและขับเคลื่อนอย่างต่อเนื่อง

การศึกษาทางเลือก คือ การจัดการศึกษาที่เคารพในคุณค่าความเป็นมนุษย์และสิทธิเสรีภาพของประชาชนที่จะเลือกการศึกษาให้สอดคล้องกับธรรมชาติและศักยภาพของผู้เรียนที่มีความแตกต่างหลากหลาย เพื่อพัฒนาไปสู่ความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพของประเทศชาติ ทั้งมีลักษณะสร้างสรรค์ก่อให้เกิดนวัตกรรมและมีความแตกต่างจากการศึกษาตามแนวกระแสหลักในเบื้องต้นหนังสือเรื่อง การศึกษาทางเลือก จะเป็นหนังสือที่มีประโยชน์ต่อการนํามาใช้ในการประกอบการเรียนการสอนสําหรับนิสิตนักศึกษาที่เรียนในรายวิชาที่เกี่ยวกับการศึกษาทางเลือกในบริบทของการเรียนรู้ตลอดชีวิตในระดับอุดมศึกษา และส่งเสริมให้ทุก ๆ คนในสังคมได้มีความเข้าใจการศึกษาที่มีความหลากหลายและการนําพาการศึกษาไปสู่การพัฒนาที่สมบูรณ์อย่างแท้จริงตามเจตนารมณ์ของการจัดการศึกษาทั้งในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยและพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ